เฉลยแบบฝึกหัด วิทยาศาสตร์ ม. 2 หน่วยที่ 6 สารในชีวิตประจำวัน

เรื่องที่ 1 สารปรุงแต่งอาหาร

1 สารปรุงแต่งอาหาร คืออะไร 

(สารที่เติมลงไปในอาหาร เพื่อทำให้อาหารมีสีสันสวยงาม มีกลิ่นชวนรับประทาน และมีรสชาติดีขึ้น) 

2 สีผสมอาหาร ใส่ลงในอาหารเพื่อวัตถุประสงค์ใด  

(เพื่อทำให้อาหารมีสีคล้ายธรรมชาติ หรือสีสวยขึ้นน่ารับประทาน)

3 สีผสมอาหารแบ่งออกเป็นกี่ประเภท อะไรบ้าง จงยกตัวอย่าง 

4 สีผสมอาหารชนิดสังเคราะห์ บนฉลากควรระบุสิ่งใดบ้าง 

(1. คำว่า “สีผสมอาหาร”  2. ชื่อสามัญของสี 3. เลขทะเบียนตำรับอาหาร 4. ชื่อและที่ตั้งของสถานที่ผลิต 

5. ปริมาณสุทธิ 6. วิธีใช้กำกับ)

5 นักเรียนควรนำสีย้อมผ้ามาผสมในอาหารหรือไม่ เพราะเหตุใด 

(ไม่ควร เพราะสีย้อมผ้ามีโลหะหนักบางชนิด เช่น ปรอท แคดเมียม โครเมียม 

ซึ่งจะก่อให้เกิดความผิดปกติของระบบประสาทและระบบย่อยอาหาร)

6 ถ้านักเรียนรับประทานอาหารที่ใช้สีย้อมผ้าจะเกิดผลอย่างไรกับร่างกาย

(ตัวอย่างคำตอบ อาจจะทำให้เกิดโรคมะเร็งได้)

เรื่องที่ 2 กลิ่นสังเคราะห์

กิจกรรมการทดลอง

   ปัญหาของการทดลองนี้คืออะไร 

(กลิ่นสังเคราะห์เกิดจากสารเคมีชนิดใดทำปฏิกิริยากัน)

   นักเรียนคาดคะเนว่า กรดแอซีติก ทำปฏิกิริยากับเอทานอล จะเกิดสารใหม่หรือไม่ อย่างไร 

(เกิดสารใหม่ โดยจะมีกลิ่นแตกต่างจากสารตั้งต้น)

   นักเรียนคิดว่า กลิ่นที่เกิดจากกรดซาลิซิลิก ผสมกับเมทานอลโดยมีการเติม และไม่เติมกรดซัลฟิวริก 

ให้ผลเหมือนกันหรือไม่ อย่างไร 

(ไม่เหมือนกัน หลอดที่เติมกรดซัลฟิวริกลงไป จะให้กลิ่นแรงมากกว่าที่ไม่เติม)

   ผลการทดลองเป็นไปตามที่คาดคะเนหรือไม่ อย่างไร 

(ตรงตามที่คาดคะเน คือ กลิ่นของสารตั้งต้น และกลิ่นของสารผลิตภัณฑ์จะไม่เหมือนกัน 

และหลอดที่ไม่เติมกรดซัลฟิวริกสารผลิตภัณฑ์จะไม่มีกลิ่น)

   เมื่อเติมกรดแอซีติก เอทานอล และกรดซัลฟิวริก แล้วนำไปให้ความร้อน
กลิ่นที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร 

(กลิ่นคล้ายดอกนมแมว)  

   เมื่อเติมกรดซาลิซิลิก เมทานอล และกรดซัลฟิวริก แล้วนำไปให้ความร้อน
กลิ่นที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร 

(กลิ่นคล้ายน้ำมันระกำ)    

   เพราะเหตุใดจึงต้องเติมกรดซัลฟิวริก 

(กรดซัลฟิวริกเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา และความร้อนด้วย)

   สรุปผลการทดลองนี้ได้อย่างไร 

    ให้ยกตัวอย่างกลิ่นสังเคราะห์ที่ใช้เติมในอาหารเพิ่มเติม

                                                                        เรื่องที่ 3 การทดสอบผงชูรส

กิจกรรมการทดลอง

   ปัญหาของการทดลองนี้คืออะไร 

(มีวิธีการใดบ้างทดสอบผงชูรสแท้หรือปลอม)

   เมื่อนำผงชูรส A และ B เผาบนจานหลุมโลหะจะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร

(A ไม่เปลี่ยนแปลง ส่วน B เปลี่ยนเป็นสีดำ)

   เมื่อแตะบนกระดาษขมิ้น ผงชูรส A และ B เกิดการเปลี่ยนแปลงเหมือนกันหรือไม่

อย่างไร 

(ไม่เหมือนกัน ผงชูรส A เปลี่ยนเป็นสีแดงส้ม ส่วนผงชูรส B ไม่เปลี่ยนแปลง)

   ข้อควรระวังในการทดลองนี้คืออะไร 

(ควรใช้ไม้หนีบจับจานหลุมโลหะไม่ควรใช้มือจับเนื่องจากจานหลุมโลหะร้อนมาก มืออาจจะพองได้)

   ผลการทดลองเป็นไปตามที่คาดคะเนหรือไม่ อย่างไร 

(เป็นไปตามที่คาดคะเนไว้)

   ผงชูรส A กับ B เมื่อเผาบนจานหลุมโลหะ เกิดการเปลี่ยนแปลงเหมือนกันหรือไม่ อย่างไร 

(ไม่เหมือนกัน คือ ผงชูรส A ยังคงเป็นผงสีขาวเหมือนเดิม ส่วนผงชูรส B เปลี่ยนเป็นสีดำ)

   ผงชูรส A กับ B เมื่อแตะบนกระดาษขมิ้นเกิดการเปลี่ยนแปลงเหมือนกันหรือไม่ อย่างไร 

(ไม่เหมือนกัน คือ ผงชูรส A กระดาษขมิ้นเปลี่ยนเป็นสีแดงส้ม

ส่วนผงชูรส B ไม่เปลี่ยนแปลงยังเป็นสีเหลืองเหมือนเดิม)

   ผงชูรส A กับ B น่าจะได้มาจากสารใด 

(ผงชูรส A = บอแรกซ์  ส่วนผงชูรส B = โมโนโซเดียมกลูตาเมต)

   สรุปผลการทดลองได้อย่างไร 

(ผงชูรสแท้เมื่อเผาจะได้สีดำ เมื่อทดสอบกับกระดาษขมิ้นจะไม่เปลี่ยนสี )

   ถ้านักเรียนต้องการทดสอบผงชูรสจากบ้านของนักเรียนว่าเหมาะสมต่อการบริโภคหรือไม่ นักเรียนจะทำวิธีการทดสอบอย่างไร 

(นำผงชูรสมาเผา หรือทดสอบกับกระดาษขมิ้น ถ้าเป็นผงชูรสแท้ สามารถนำมาบริโภคได้ 

จะได้สีดำเมื่อนำไปเผาหรือยังคงเป็นสีเหลืองของขมิ้นเหมือนเดิม)

เรื่องที่ 4 สบู่ ผงซักฟอก และแชมพูทำความสะอาดได้อย่างไร

   ปัญหาของการทดลองนี้คืออะไร 

(สบู่ ผงซักฟอก และแชมพูทำความสะอาดได้อย่างไร)

   น้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์ละลายน้ำหรือไม่ 

(ไม่ละลาย)

   เมื่อเติมสบู่ ผงซักฟอก หรือแชมพู น้ำมันจะละลายได้ในน้ำหรือไม่ 

(ละลายได้)

   ผลการทดลองสอดคล้องกับที่คาดคะเนหรือไม่ อย่างไร

(สอดคล้อง คือ น้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์สามารถละลายน้ำได้เมื่อเติมน้ำสบู่ 

สารละลายผงซักฟอกสารละลายแชมพูลงไป)

   เมื่อเติมน้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์ลงไปในน้ำแล้ว ผลเป็นอย่างไร เพราะเหตุใด

(จะแยกตัวจากน้ำเป็นสองชั้น เพราะน้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์ไม่ละลายเป็นเนื้อเดียวกับน้ำ)

   เมื่อเติมน้ำสบู่ สารละลายผงซักฟอก และสารละลายแชมพูลงไปในน้ำที่มีน้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์อยู่แล้วเขย่า 

จะได้ผลอย่างไรผลที่ได้แตกต่างจากขณะที่ไม่ได้เติมน้ำสบู่สารละลายผงซักฟอกหรือสารละลายแชมพูหรือไม่ อย่างไร 

(ได้สารละลายขุ่นขาว ไม่มีน้ำมันเหลืออยู่  ให้ผลต่างจากไม่ได้เติมน้ำสบู่ สารละลายผงซักฟอก 

หรือสารละลายแชมพู กล่าวคือ น้ำมันสามารถละลายได้ในน้ำที่มีสารดังกล่าวอยู่ด้วย)

   น้ำสบู่ สารละลายผงซักฟอก และสารละลายแชมพูทำหน้าที่อะไร

(ช่วยทำให้น้ำมันพืชหรือน้ำมันสัตว์ละลายกลมกลืนเป็นเนื้อเดียวกับน้ำได้)

   อะไรเป็นเหตุที่ทำให้ร่างกายของเราและเสื้อผ้าที่สวมใส่สกปรก และเหตุใดเมื่อ  ชำระล้างร่างกาย 

หรือเสื้อผ้าด้วยสบู่หรือผงซักฟอกแล้วจึงทำให้ร่างกายและเสื้อผ้าสะอาดได้

(สิ่งที่ทำให้ร่างกายและเสื้อผ้าที่สวมใส่สกปรก คือ เหงื่อไคลที่เป็นไขมันผสมกับฝุ่นละออง           

ร่างกายและเสื้อผ้าสะอาดได้ เพราะสบู่และผงซักฟอกทำให้คราบสกปรกละลายน้ำได้ จึง  หลุดออกมา

จากร่างกายและเสื้อผ้า)

   สารที่ใช้ในชีวิตประจำวันมีพิษและอันตรายหรือไม่ อย่างไร 

(สารที่ใช้ในชีวิตประจำวันมีทั้งคุณและโทษ ถ้าใช้โดยขาดความระมัดระวัง 

หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์จะเกิดอันตรายแก่ตนเองผู้อื่นและสิ่งแวดล้อมได้ 

จึงต้องศึกษาถึงพิษและอันตรายของสาร ตลอดจนวิธีการใช้สารอย่างถูกต้องปลอดภัย 

และหากหลีกเลี่ยงการใช้ได้ก็ควรหลีกเลี่ยง และเชื่อมโยงความรู้ได้)

   ให้ยกตัวอย่างสารพิษที่พบเห็นและเป็นอันตรายต่อผู้ใช้

(1. สีย้อมผ้านำมาผสมอาหาร เมื่อรับประทานเข้าไปจะสะสมในร่างกายทำให้เกิดโรคมะเร็งได้

2. สารที่ระเหยจากสีทาบ้านประเภทสีน้ำมัน เมื่อหายใจเข้าไปเป็นอันตรายแก่ปอดได้

3. ยาฆ่าแมลงที่ตกค้างอยู่ที่ผักและผลไม้ สลายตัวยาก เมื่อรับประทานเข้าไปจะสะสมในร่างกาย

จนเป็นอันตรายได้)

   ควรหลีกเลี่ยงการใช้สารบางชนิดที่อันตรายหรือไม่ เพราะเหตุใด

(ควรหลีกเลี่ยงการใช้ เพราะนอกจากจะเป็นอันตรายแก่ผู้ใช้แล้ว ยังอาจเป็นอันตรายแก่ผู้อื่น

และเป็นปัญหาต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย)

   การเลือกซื้ออาหารสำเร็จรูปรับประทาน เช่น อาหารกระป๋อง ควรจะพิจารณาถึงอะไรบ้าง 

(ควรเลือกอาหารที่มีหมายเลขทะเบียนอาหารระบุไว้ และศึกษาดูวันหมดอายุ)

  การใช้ยาฆ่าแมลงควรทำอย่างไร 

(ทำตามคำแนะนำในฉลากอย่างเคร่งครัด)

 การเปิดเขตการค้าเสรีอาเซียน ทำให้มีผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากประเทศสมาชิกอาเซียนใน

ประเทศไทยจำนวนมาก นักเรียนจะมีวิธีการเลือกหรือใช้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวอย่างไร 

เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน 

(ตัวอย่างคำตอบ เลือกซื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีเครื่องหมายรับรองคุณภาพและมาตรฐานจากทางราชการ)